9 KERE LEYLA FİLM ANALİZİ

 

9 Kere Leyla Psikolojik İnceleme

Film Hakkında;

Film hakkında görüşlere baktığımda beğenen olduğu kadar beğenmeyen olduğunu da gördüm. Bence bunun sebebi Ezel Akay’ın filmlerine özgü renklilikte ve eğlencede olması. Ezel Akay’ın diğer filmleri Neredesin Firuze, Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü, 7 Kocalı Hürmüz filmlerinde de bu filmde olduğu gibi cesur, dinamik, eğlenceli, bol gösterişli karakterleri görmek mümkün.

9 Kere Leyla adlı filmi aslında Tayfun Türkili’nin ”9 Canlı” adlı oyunundan özgürce esinlenerek senaryo haline getirilmiştir. Filmi genel anlamı ile kara komedi olarak görmek mümkün.  Daha çok fantastik ve absürt temaların feminist bakış açısıyla işlenmesi ise beni asıl etkileyen kısmı oldu.

Film Genel Özeti;

Spoiler içermeden filmin genel konusunu anlatmak gerekirse öykü birbirini severek evlenmiş olan Adem ve Leyla’nın evliliklerinin zaman içerisinde yıpranıp tutkusunu yitirmesi ile bir evlilik terapisine gitmesi ile başlar. Fakat sonrasında Adem ile evlilik terapisti Nergis arasında bir aşk başlar. Adem boşanmaya kararlı olsa da tüm servetinin ortağı olan eşi Leyle bu durumu kabullenmeyince Adem tek çarenin eşini öldürmek olduğuna karar verir.

Film İncelemesi ( Spoiler İçerir)

İbranı metinlerde geçen Adem’in ilk ve günahkar karısı olan Lilith günümüzde eril tahakküme bir başkaldırı niteliği taşır. Film de Lilith’in erkekler ile ilgili bir konuşması ile başlar. Lilith konuşmasında şöyle der:

‘’Yine kan revan içinde her yer. Cinayetin keşfi. Düşünsene erkeğin biri çıkıyor ve cinayet işlemeyi keşfediyor. Kardeşini öldürüyor. İcada bak. Bunların bildiği tek şey öldürmek. Öldürecek kimse kalmasa kendilerini öldürürler. Halbuki kadın aşkı buldu. Onlar ne yaptı? 

Onlara aşık olmaz yetmez. Kendini ispatlayacak ya. Uğruna ölürüm diye kandırabileceği kadın lazım. Sonra… Çok sevmiyordu, öldürdüm. Beni sevmiyordu, öldürdüm. Başkasını sevdi, öldürdüm. Ya aşkın cinayeti olur mu? Aşkın sevişmesi olur…. Adem dünyayı güzelleştirdi ben kadınlara musallat oldum. Ha? Hadi oradan! Aslında yazıyı bulan bendim. Ekip biçmeyi önce ben öğrendim, öğrettim. ‘’

Bu konuşmadan sonra erkeklere yönelik eleştiri taşıdığı için bazılarımızda önyargı oluştursa da aslında  kadın figürlerinin de iki farklı uçta olup filmde işlenmesi ile insanlığa ve her cinsiyetin iyi ve kötü olabileceğine dair bir mesaj verilmiştir.

Adem’in eşi Leyla’yı öldürmeye karar vermesi aslında bir travmanın tetiklenmesi ile ortaya çıkıyor. Küçükken üzerine düşerek ölen dayısından sonra ölüm kavramı Adem’de travmatik canlanmalar yaşatıyor. Bir gün bir ölüme tekrar tanıklık eden ve bayılan Adem baygınlık sırasında kendi zihninde kişiliğinin diğer yönlerini birer insan olarak görüyor ve onlarla içsel muhakemeler yapmaya başlıyor. Bu şekilde öldürmeye karar veriyor.

Adem Psikolojik İncelenme

Adem’in zihnindeki kişiliğinin diğer parçalarına bakıldığında aslında sahip olunan id, ego ve süperegomuzun canlandırmaları olduğunu fark edebiliriz. Bir tarafta dürtüsel ve haz odaklı olan id Nergis ile birlikte olmak için tüm sınırların ortadan kalkmasını savunup cinayeti desteklerken ahlahki temellerimizi temsil eden süperego, Adem’in feminen bir tarafı ile ortaya çıkarak bunun cani ve yapılmaması gerektiğini savunuyor. Tüm bu çatışmaların ardından da egonun temsil ettiği karakter ise orta yolu bularak kaza süsü verilmiş cinayetler tasarlanması gerektiğini savunuyor.

Adem’in geçmiş yaşantılarını anlattığı bir sahnede ise babası ile ergenlik dönemlerinde yaşadığı çatışmaları dinliyoruz. Babası tarafından tüm çaba ve başarılarına rağmen yetersiz hissettirilen Adem hayatını kendini kanıtlama arzusu ile devam ettirip büyük bir servete sahip oluyor. Arzu ve tutkularının bu yetersizlik hissinden beslenmesi ile Adem’in yaşı ilerledikçe kendini daha genç hissetme isteği de artıyor ve bu nedenle Nergis ile yaşadığı ilişkide obsesif bir duruma geliyor.

Nergis ( Terapist) Psikolojik İnceleme

Nergis bir evlilik terapisti fakat etik sınırlardan bir haber olduğunu ve filmde geçen seans sahnelerinin tamamen etik dışı olduğunu şimdiden söylemem gerek. Nergis’in karakterine baktığımızda aşırı kendine yönelik düşünce sistemi, manipülatif davranışları ve kendi mükemmelliğine yaptığı atıfları ile narsistik kişilik özelliklerini taşıdığı söylenebilir.

Dizideki iki kadın karakterden biri olan Nergis aslında iki farklı ucu temsil ediyor. Bir tarafta Leyla’nın doğal iyiliği, saflığı ve koşulsuz bağlılığı varken bir tarafta Nergis’in tutarsız, güvensiz ve bencil davranışları işlenerek her cinsiyetin kendi içinde iyi ve kötüyü barındırdığını görebiliyoruz.

Leyla (Lilith) Psikolojik İncelemesi

Leyla’ya baktığımızda kültürel olarak idealize edilmiş kadın figürünü görmek mümkün. Eşini ve yuvasını koşulsuzca seven ve bağlılık gösteren, üreten, affedici bir figür olan Leyla her zaman iyi niyeti, doğallığı ve saflığı temsil eder. Aynı zamanda filmin sonunda görüldüğü gibi Leyla aslında Lilith’dir. Bu Lilith’e atfedilen şeytani ve kötü özelliklerin atfedilip tam kötü ilan edilmesinin yanıltıcı olabileceğine dikkat çekiyor.

Leyla’nın filmde asıl vurguladığı özellikler aslında toplumsal cinsiyet beklenti ve rollerine yöneliktir. Leyla filmin son sahnesinde yine şunları söylüyor:

‘’Bu faili de maktülü de belli bir cinayet. Bir de ben varım. Maktüle. Katledilmiş kadın. Ölürken bile kategorilerimiz ayrı.  Yani hiç erkek pilot, erkek yazar, erkek doktor diye bir şey duydun mu?

Yani utanmasalar insan, yanında kadın insan diyecekler.’’

Mahdum ( Lilith’in Oğlu) Psikolojik İnceleme

Mahdum’u filmde Lilith’e saplantılı ve hayat içerisinde obesif düşünceleri ile bolca kendini gösteren bir birey olarak görüyoruz. Özellikle 2 rakamına oldukça büyük bir saplantısı olan Mahdum ajite bir ruh haline sahiptir. 18 yaşında annesi tarafından terkedildiğine inanmış olan Mahdum çocukluğunda da annesinin kim olduğuna dair şüpheler besleyerek büyümüştür. Bu şüpheci ve güvensiz yaklaşımın Mahdum’un ajite ruh halinde etkisi büyüktür.

Filmde trajik sonun Mahdum’un şüpheci ve saplantılı düşünceleri birçok insanın ölümüne yol açmıştır. Bu ölümlerin ardından Lilith’in zamanında bu şüphenin çok azı için bile şehirler yandı demesi ise tarihsel süreçte eril sistemin verdiği zararları düşündürmek amaçlanmıştır.