ÇOCUKLAR İÇİN İYİLEŞTİRİCİ HİKAYELER

ÇOCUKLAR İÇİN İYİLEŞTİRİCİ HİKAYELER

‘’insanın büyümesi bir hikayedir.’’

Eğer çocuğunu bazı durumlarda zorluk yaşıyorsa örneğin tuvalet eğitimi, okula veya kreşe başlama, annesiz bakıcı ile vakit geçirme, kardeş kıskançlığı gibi yaşantıları deneyimlemekte zorlanıyorsa sizin yapılandıracağınız hikaye ve oyunlar iyileştirici olabilir.

Hikayenin iyileştirici yönü nereden gelmektedir? Öncelikle bu soruya cevap aramalıyız. Hikayeler çocukların dünyasının altın anahtarı gibidir. Çocuğun normal hayatta deneyimlerken zorlandığı durumları, anlamakta zorluk çektiği olayları metaforik anlatımlarla, nesnelerle çocuğa sunabileceğimiz uçsuz bir dünyadır.

Hatta bu hikayelerde oluşturulan kahramanları hayatınızın içinden seçebilir, ana kahramanı çocuğunuz yapabilir, bu sayede kazandırmaya çalıştığınız davranışı hayalinde deneyimlemesine yardımcı olabilir, aynı zamanda pozitif motivasyon kazanmasını da sağlayabilirsiniz.

Anlattığınız hikayelerle hem iyileştirebilir hem de sağlamlaştırabilirsiniz. Deneyimlerinizi çocuğunuza aktarmanın, ona farklı bakış açıları kazandırmanın en eğlenceli ve kolay yollarından biri olabilir. Sadece hikayelerle değil oynayacağınız yapılandırılmış küçük oyunlarla da çocuğunuzla etkili bir etkileşim kurabilirsiniz.

 Masallar ve yapılandırılmış oyunların en etkili olduğu yaş aralığı 2-6 dır. Yazacağınız hikayelerin kısa olması ve mesajını net olarak ifade etmesi en önemli faktörlerden biridir. Çünkü bu yaş aralığındaki çocukların dikkat süreleri uzun değildir ve dağılmalar yaşanabilir. Bu hikayeleri yazarken kimimiz kaygılı olup mükemmel ürünler çıkarmaya odaklanabiliriz fakat asıl önemli olan sabırlı olmaktır çünkü eğlence tüm hataları örter.

 

HİKAYE YAZMA AŞAMASI

Başlangıç

Hikayeyi anlatmak için tercih edeceğiniz zaman çok önemlidir. Bölünmeler yaşanmaması ve etkililiğini artırmak için çocuğunuz ile yalnız kaldığınız anları tercih etmelisiniz. (Örneğin uyku öncesi)

Ana hedefimiz kaygıyı azaltmak olacağı için çocuğumuzda kaygı yaratan durumun net bir şekilde belirlenmesi gerekir.

Hikayeyi yazmadan önce vermek istediğimiz mesajı belirlemeliyiz. Hedeflediğimiz şey çocuğumuzun kaygısını azaltıcı ona pozitif destek sağlayıcı bir hikaye yazmak olmalı.

Hikayenin bir başlığı olmalı. Başlık olayları özetleyen ve merak uyandıran bir yapıda olmalı.

Hikayenin kahramanları gerçek hayattan veya kurgusal olabilir. Kontrolünüzün dışında olan unsurlar eklenmemelidir. Fakat önemli olan hikayedeki karakterlerin karıştırılmamasıdır.

Hikaye anlatımına başlarken rutin hayat aktiviteleri ile başlanabilir. Bir varmış, bir yokmuş tarzında anlatımlarla da desteklenebilir.

Odağımız güven duygusunu geliştirip kaygıyı azaltmak olmalıdır.

 

Orta

Hikaye detaylandırılır. Tehdit içermeyen hayat aktiviteleri ile zenginleştirilebilir.

Hikayenin gidişine göre abartma ve ses tonlamaları eklenerek dikkat dağılması engellenebilir.

Kontrol dahilinde olmayan unsurlar eklenmemelidir. Özellikle duyguları ifade edici olmaktan geri durmalıyız.

Hikaye gerçekçi ve pozitif yapılandırılmalıdır.

Kendi duygularınızı çocuğunuza aktarmayın. Annesi Ali’yi çok özlemiş, çok üzülmüş tarzı bir söylem kullanmamalısınız.

Çocuğun veya karakterlerin gerçekten yapacaklarını anlatın. Gerçek hayatta yapılmayacak aktiviteler, beklentiler kurgulamayın.

 

Son

Hikayelerinizi mutlaka bitirin. (Büyük bir sarılmayla veya bir öpücükle bitirebilirsiniz.)

Mutlaka pozitif ve kontrol edebileceğiniz bit not ile bitirin.

 

YAPILANDIRILMIŞ OYUNLAR

Tıpkı hikayeler gibi belli bir amacı ve mesajı olan oyunlardır.

 Temel amaç çocuğun deneyimlerken zorlandığı yaşantıları oyun dünyasında deneyimlemesi için desteklemektir.

Örneğin kreşe gitmekte zorlanan annesinden ayrılmak istemeyen bir çocuk için ana mesajımız ‘’Anne Ali’yi almak için günün sonunda geri gelecek’’ şeklinde olmalıdır ve çocuk oyun içinde bunu deneyimlemelidir.

Ebeveyn oyuna başlamadan çocukla birlikte oyuncaklar seçer. Oyuncakların arasına korku ve kaygıları temsil edici büyük ve vahşi hayvan kuklaları veya oyuncakları mutlaka eklenmelidir. Oyunu daha iyi canlandırmak için ortamı temsil edici oyuncak figürleri de eklenebilir. (Ambulans, ağaç, ev)

Peluş, bebek, kukla (kuklalar çok yararlı olabilir) gibi oyuncaklar seçilebilir.

Ebeveyn çocuğa bana her bir karakter için oyuncak seçmeme yardımcı olur musun tarzında bir soru ile çocuğu sürece dahil eder. ( Kim hangi oyuncak ise unutulmamalı ve o isimle hitap edilmeli.)

 Psikolog Özlem Kıral